Oddychamy tym, czego nie widać, a co może skracać nasze życie nawet o wiele miesięcy. Polska ponownie znalazła się w niechlubnej czołówce krajów o zanieczyszczonym powietrzu – tym razem na 75. miejscu w światowym rankingu jakości powietrza. Pył PM2.5, główny winowajca tego stanu, wciąż przekracza dopuszczalne normy. Co to oznacza dla naszego zdrowia i jak możemy to zmienić?
Cząsteczki PM2.5, czyli pyły zawieszone o średnicy nieprzekraczającej 2,5 mikrometra, należą do najbardziej niebezpiecznych zanieczyszczeń atmosferycznych. Ich niewielki rozmiar sprawia, że z łatwością przedostają się głęboko do płuc, a stamtąd – prosto do krwiobiegu. Długotrwałe wdychanie tak drobnych cząstek może prowadzić do skrócenia średniej długości życia, a krótkotrwała ekspozycja na ich wysokie stężenie może wywołać poważne problemy zdrowotne – od nasilenia astmy i infekcji układu oddechowego, po zawały serca i udary. Według Światowej Organizacji Zdrowia życie przeciętnego Europejczyka jest przez to krótsze o ponad osiem miesięcy. W przypadku mieszkańców Polski liczby te wyglądają jeszcze gorzej.
Tym bardziej niepokojąco brzmią dane zawarte w najnowszym światowym rankingu jakości powietrza „World Air Quality Report 2024”, przygotowanym przez szwajcarską firmę IQAir. Polska uplasowała się na 75. miejscu spośród 134 ujętych krajów, pod względem średniorocznego stężenia PM2.5. Wynik ten – 14,8 µg/m³ – oznacza ponad trzykrotne przekroczenie rocznych norm zalecanych przez WHO. Polska znalazła się w zestawieniu pomiędzy Nikaraguą a Filipinami.
Raport IQAir powstał na podstawie danych z ponad 40 tysięcy stacji pomiarowych z całego świata, zarówno rządowych, jak i niezależnych, zlokalizowanych w niemal dziewięciu tysiącach miast. Dane analizowane są pod kątem stężenia pyłu PM2.5, który uznawany jest za kluczowy wskaźnik zanieczyszczenia powietrza i realnego wpływu na zdrowie publiczne. IQAir, jako organizacja działająca globalnie, nie tylko monitoruje stan powietrza w czasie rzeczywistym, ale również publikuje coroczne zestawienia, które mają na celu edukację, podnoszenie świadomości społecznej i zachęcanie do wprowadzania zmian. W sytuacji, gdy zanieczyszczenia powietrza stają się jednym z głównych zagrożeń dla zdrowia publicznego w Polsce, musimy konsekwentnie szukać rozwiązań, które poprawią jego jakość. Zastosowanie ogrzewania na gaz płynny może być jednym z takich właśnie rozwiązań. Jest to paliwo o bardzo czystym spalaniu – co więcej, LPG nie generuje praktycznie żadnych cząstek PM2.5. Dbałość o czyste powietrze to nie tylko puste słowa – potrzebne są konkretne decyzje, które przekładają się na zdrowie, długość życia i komfort codziennego funkcjonowania. A raport IQAir 2024 powinien być dla wszystkich mocnym sygnałem, że tej walki nie można dłużej odkładać.